Thời điểm cần thiết để cải tổ lại cho bóng chuyền Việt Nam

Kết thúc môn bóng chuyền SEA Games 29 - 2017, cả hai đội Nam – Nữ Việt Nam đều giành được huy chương đồng, xem như không hoàn thành được chỉ tiêu “bảo vệ huy chương bạc” ở SEA Games 28 - 2015. Sẽ còn nhiều phân tích, đánh giá của những người có trách nhiệm cũng như khán giả hâm mộ môn bóng chuyền Việt Nam. BCSG xin giới thiệu bài viết với góc nhìn về chuyên môn của Tiến sĩ Huỳnh Thúc Phong về thành tích thi đấu hai đội Nam – Nữ tại SEA Games 29, 2017.

Nhiều nhận xét cho rằng thành tích đạt được trong kỳ SEA Games 29 - 2017 này là không xứng đáng, lẽ ra bóng chuyền Việt Nam phải có thành tích tốt hơn. Theo tôi có điều không đúng nếu chúng ta có một cái nhìn toàn cành và khách quan với thực lực các đội tham dự giải. 

Về đội tuyển Nam: rõ ràng là chúng ta có cơ hội. Nhưng cũng với đa số những VĐV đang có trong đội hình cả 2 đội Thái Lan và Indonesia, thì Thái Lan đã từng thắng dễ dàng Việt Nam ở 2 lần SEA Games 27 và 28. Hãy xem lại trận chung kết với Indonesia và Thái Lan chúng tỏ họ vẫn là số 1 khu vực và hơn chúng ta nhiều mặt, trong đó sự ổn định về trình độ thi đấu đó là chìa khóa. Trận thắng trước đó của Việt Nam ở giải châu Á không nói lên điều gì nếu xét về tính chất giải đấu. Việc xếp hạng sau Indonesia lần này cũng bình thường, họ vượt qua chúng ta trong lần gặp gần nhất và luôn mạnh hơn chúng ta trong quá khứ với tập thể tài năng Agip, Laurry, Adam, Jonny… nhiều lần vô địch SEA Games. Indonesia cho thấy họ đã bắt đầu lại có một lứa VĐV triển vọng Agung, Rendy, Sigit, Maulana.. đầy chiều sâu cho tương lai. 

Tôi vẫn đánh giá đội tuyển nam Việt Nam giải này thi đấu hay hơn ở SEA Games 27 và 28, vắng Từ Thanh Thuận là điều đáng tiếc nhưng khi có Thuận trong đội hình, quá nhiều đường bóng không cần thiết tập trung vào Thuận. Lối đánh này trở nên quá dễ trước “độ quái” của người Thái, kết quả ở trận chung kết SEA Games 27 và 28 cho thấy điều này. Ở SEA Games lần này, khi bóng được phân phối đều đến các khu vực tấn công, các VĐV phải luôn ở tư thế chủ động, chúng ta mới thấy Phương, Kiều, Thương vẫn là những tay đập tốt nhất ở thời điểm hiện tại. Xuất sắc nhất theo tôi là Phương, thái độ thi đấu quyết liệt, cảm xúc trong tình huống, đường bóng đập khá lạ với tầm thấp - nhanh, Phương góp phần làm mới cho các phương án tấn công. Đây mới chính là lối chơi mà chúng ta đang tìm kiếm để vươn tới tầm cao hơn cho bóng chuyền nam, đó là dựa trên nền tảng tập thể của bóng chuyền hiện đại.

Chắc chắn còn nhiều VĐV này sẽ còn tiếp tục góp mặt trong những giải đấu tới nếu các bạn giữ được phong độ.

Về đội tuyển Nữ: Theo tôi thành tích đạt được lần này không xứng đáng với thực lực bóng chuyền Nữ hiện tại nếu dựa trên các yếu tố có ảnh hưởng đến góc độ chuyên môn. Xếp sau Thái Lan ở khu vực là điều đương nhiên khi trong đội hình của họ vẫn còn những ngôi sao tầm thế giới vẫn còn duy trì được phong độ cao như: Thinkaow, Wilawan, Tomkom, Pornpun… Nhưng ngoài Managnang (9) với phong cách thi đấu quyết liệt nổi trội,  với những cái tên còn xa lạ như: Megawati (8), Nandita (7), Yolla (15)… đội tuyển Indonesia chưa thể ngang tầm với Ngọc Hoa, Kim Huệ, Thanh Thúy, Linh Chi cùng thời điểm. Diễn biến trong trận đấu với Indonesia cho thấy họ đã vượt qua chúng ta bằng một đội hình gắn kết, đồng đều và tâm lý thi đấu quá thỏa mái. Ví dụ ở ván thứ 5 quyết định, chúng ta thua đâu phải vì Managnang, 2 VĐV phụ công của họ thi đấu quá tự tin trong tấn công và hóa giải được hầu hết các mũi tấn công chủ lực Việt Nam, chủ công số 8 - Megawati còn dám thực hiện quả nhảy phát bóng tấn công ghi điểm trực tiếp. Ngược lại bên kia lưới là hình ảnh cứng nhắc, lo lắng, bất ổn từ phía các cô gái Việt Nam trong suốt trận đấu.

Theo tôi, sự bất ổn không hẳn là về chuyên môn mà nguyên nhân có phần ảnh hưởng từ những chuyện lùm xùm về VĐV, HLV kéo dài suốt trong giai đoạn chuẩn bị. Làm sao chúng ta có được một tập thể gắn kết thật sự, trình diễn đúng năng lực chuyên môn khi sự bất ổn vẫn hiện hữu trong tập thể ở thời điểm quan trong.

Nhiều năm bóng chuyền Nữ đã quen với ngôi vị đương nhiên “Á hậu”, trận thua Indonesia là thời điểm để chúng ta nhìn ra các điểm yếu và tổ chức lại cho đội tuyển mạnh hơn trong tương lai. 
Xa hơn, hãy bắt đầu thận trọng với các đối thủ đang tiến bộ từng ngày Indonesia, Philippines…

Tiến Sĩ HUỲNH THÚC PHONG